Nieuwe Daglichtfactor berekening – 1 Januari 2025?
Auteur: Drs. Tim Mijzen
Na 2 jaar uitstel blijft de datum van de nieuwe daglichtfactor berekening onbekend. De NEN 2057 (equivalente daglichtoppervlakte) wordt vervangen door de daglichtfactor berekening. De nieuwe norm staat beschreven in de NEN-EN 17037 en NPR 405.
In dit artikel behandelen we:
- Verschil huidige en nieuwe Norm;
- Eisen daglichtfactor vanaf juli 2023;
- Aanbevelingen rondom uitzicht, bezonning en verblinding;
- Conclusie.
Let op: De ingangsdatum is nog niet definitief.
De NEN-EN 17037 en NPR 405 vervangen de NEN 2057. Wat is het verschil?
In de NEN-EN 17037 en de NPR 405 vind u de Nederlandse vertaling van de Europese normering. Het doel is om ontwerpers aan te moedigen om:
- De juiste daglichtfactor per ruimte te creëren;
- Te zorgen voor uitzicht;
- Bescherming te bieden tegen verblinding en bezonning.
Om optimaal te kunnen rekenen en adviseren wordt dit gedaan met computersoftware.
De NEN 2057 is een meer “primitieve norm” waarbij relatief simpele formules gebruikt worden om het daglicht “handmatig” te berekenen.
Het grootste verschil is dat de vorm van de ruimte (en dus ook de diepte) een rol speelt in de nieuwe daglichtfactor berekening. Dit betekent dat wij nu uitstekend kunnen berekenen of het daglicht gespreid in de ruimte aanwezig is, of enkel gesitueerd wordt rondom één punt.
HBA B.V. is van mening dat dit een mooie toevoeging is t.o.v. de huidige regelgeving en dat dit zorgt voor een beter binnenklimaat in de Nederlandse gebouwen.
Eisen daglichtfactor 2025
De eisen zijn beleidsneutraal en op basis van onderzoek bepaald. Met deze wijziging is dus geen verzwaring van de eisen beoogd. In tabel 1 en 2 vindt u de aanbevelingen zoals gepresenteerd in de NEN- EN 17037.
Et : Tijdvergelijking
Lx : Verlichtingssterkte Lux
Fplane, % : Deel van het referentievlak voor het streefniveau voor de verlichtingssterkte gemeten in %.
Ftime, % : Tijdsdeel gedurende welke een bepaalde waarde van de verlichtingssterkte wordt overschreven.
Tabel 1: Aanbevelingen voor daglichtvoorziening door daglichtopeningen in een verticaal en hellend vlak
| Aanbevelingen | Streef- verlichtings sterkte Et Lx | Deel van ruimte voor streefniveau Fplane,% | Minimum streef- verlichtings sterkte Etm Lx | Deel van ruimte voor minimaal streefniveau Fplane,% | Deel van daglichturen Ftime,% |
|---|---|---|---|---|---|
| Minimum | 300 | 50 % | 100 | 95 % | 50 % |
| Gemiddeld | 500 | 50 % | 300 | 95 % | 50 % |
| Hoog | 750 | 50 % | 500 | 95 % | 50 % |
Tabel 2: Aanbevelingen voor daglichtvoorziening door daglichtopeningen in een horizontaal vlak
| Niveau van aanbeveling voor horizontale daglichtopening | Streef- verlichtingssterkte Et Lx | Deel van ruimte voor streefniveau Fplane,% | Deel van daglichturen FTime, % |
|---|---|---|---|
| Minimum | 300 | 95 % | 50 % |
| Gemiddeld | 500 | 95 % | 50 % |
| Hoog | 750 | 95 % | 50 % |
NEN-EN 17037 gaat verder dan alleen een norm voor Daglicht
Naast daglicht staan er in de NEN-EN 17037 ook aanbevelingen voor uitzicht, bezonning en verblinding. HBA b.v. is erg blij dat er nu concrete aanbevelingen beschikbaar zijn voor deze onderwerpen. Vragen over deze onderwerpen komen al jaren aan bod bij onze bezonningsstudies.
Onderstaande tabel presenteert drie niveaus. Het hoogste niveau is met name belangrijk voor gebouwen voor mensen met bepekte mobiliteit.
Tabel 3: Beoordeling van het uitzicht vanuit een bepaalde positie
| Aanbevelingsniveau voor uitzicht | Horizontale zichthoek | Afstand van het uitzicht buiten | Aantal lagen die te zien zijn vanaf ten minste 75% van de gebruiksruimte: – Hemel – Landschap (stedelijk en/ of natuur) – Grond |
|---|---|---|---|
| Minimum | ≥ 14 ° | ≥ 6,0 m | Ten minste de landschaplaag wordt door de zichtopening omvat |
| Gemiddeld | ≥ 28 ° | ≥ 20,0 m | De landschapslaag en één extra laag worden door dezelfde zichtopening omvat |
| Hoog | ≥ 54 ° | ≥ 50,0 m | Alle lagen worden door dezelfde zichtopening omvat |
De aanbeveling voor een volledige woning is dat er minimaal één woonvertrek in de woning moet voldoen aan minimaal bezonning conform tabel 4. Dit geld voor de periode tussen 1 februari en 21 maart.
Tabel 4: Aanbeveling voor dagelijkse bezonning
| Aanbevelingsniveau voor bezonning | Bezonning |
|---|---|
| Minimum | 1,5 h |
| Matig | 3,0 h |
| Hoog | 4,0 h |
Conclusie Nieuwe Daglichtfactor
Een mooie verbetering met veel potentie! Verschillende berichten suggereren dat de norm in eerste instantie niet strenger wordt t.o.v. de huidige normering. Onze hoop is dat we net als bij de MPG berekening, beginnen met een soort testfase, die in der loop van tijd wordt aangescherpt naar een helder beleid.
Er is nog onduidelijkheid over welke rol de aanbevelingen van uitzicht, bezonning en verblinding gaan spelen in het bouwbesluit.
