RC (Isolatie) waarde Bouwbesluit

Auteur: Drs. Tim Mijzen

De RC-waarden, ook wel de isolatiewaarden, zijn eisen die vastgesteld staan in het bouwbesluit waar elke bouwer aan dient te voldoen voor zowel nieuwbouw, bestaande bouw en renovatieprojecten. In hoofdstuk 5 van het bouwbesluit vind je de actuele eisen.

Het berekenen van de RC waardes behandelen wij in een ander artikel op onze website. 

In dit artikel bespreken we:

Nieuwbouw Isolatie waardes (vanaf 2021)

RC Isolatiewaardes Bouwbesluit

De RC waardes voor nieuwbouw zijn af te lezen in tabel 1.1. Dit zijn de isolatiewaardes die gelden voor de BENG berekening. 

In de tabel hebben wij de begrenzing van de constructie toegevoegd. Het bouwbesluit spreekt over verticale en horizontale scheidingsconstructies en maakt onderscheid in het type begrenzing van de constructie (grond, water, buitenlucht). De uitleg van het bouwbesluit is niet voor iedereen duidelijk, daarom hebben wij in tabel 1.1 de isolatiewaarden van vloeren, gevels en daken per begrenzing uitgeschreven. 

Tabel 1.1. RC waardes nieuwbouw (vanaf 2021) *

Type ConstructieBegrenzing van de constructieRC Waarde / Isolatiewaarde
VloerGrond / kruipruimte / water3,7
KelderwandGrond / water3,7
KelderwandBuitenlucht4,7
KeldervloerGrond / water3,7
VloerBuitenlucht / sterk geventileerde ruimte6,3
GevelBuitenlucht4,7
DakBuitenlucht6,3

* De waardes zoals gepresenteerd in tabel 1.1 gelden voor alle gebruiksfunctie behalve voor een:

  • Woonwagen heeft voor zowel de vloer, de gevel als het dak een minimale RC eis van 2,6. Zie ook tabel 1.3.
  • Drijvend bouwwerk dat op of voor 1 januari 2018 een bestaande ligplaats locatie heeft. Hiervoor geldt een Rc waarde van 3,7 voor de vloer en gevel, en 4,5 voor het dak. Zie ook tabel 1.4.

Welke RC waardes gelden voor renovaties en of verbouwingen?

Bepalen welke isolatiewaardes van toepassing zijn op bestaande gebouwen die worden gerenoveerd of verbouwd is een stuk complexer. In deze alinea leggen we dit zo duidelijk mogelijk uit, inclusief verschillende voorbeelden.

Bepaal of de renovatie/ verbouwing een ingrijpende renovatie betreft.

Om onder (ingrijpende) renovatie te vallen dient er getoetst te worden aan een 25 % criteria. Er wordt enkel gekeken naar de uitwendige scheidingsconstructies van een gebouw (vloeren gevels en daken). Ook dient er te worden bepaald hoeveel procent van het geheel (alle uitwendige scheidingsconstructies) er wordt verbouwd:

  • < 25 % dan valt het niet onder de definitie van een (ingrijpende) renovatie
  • ≥ 25 % dan valt het onder de definitie van een (ingrijpende) renovatie 

Isolatie eisen bouwbesluit

Als het gebouw valt onder een (ingrijpende) renovatie, dus ≥ 25 %aanpassingen in de uitwendige scheidingsconstructies, dan moeten de RC waardes voldoen aan de eisen voor nieuwbouw. 

Voorbeeld 1

Totale uitwendige scheidingsconstructies is 300 m2, totale oppervlakte van de verbouwing (uitwendige scheidingsconstructies) is 50 m2. (50/300) x 100 = 16,66 %. Dit is < 25 %, hierdoor val je niet onder de regelgeving (ingrijpende) renovatie. RC waarde zijn afhankelijk van het rechtens verkregen niveau, zie Vervangen of vernieuwen van een bestaande isolatielaag.

Voorbeeld 2

Totale uitwendige scheidingsconstructies is 275 m2, verbouwing totale oppervlakte van de verbouwing (uitwendige scheidingsconstructies) is 150 m2. (150/275) x 100 = 54,53 %. Dit is ≥ 25 %, hierdoor val je onder de regelgeving (ingrijpende renovatie). RC waardes moeten voldoen aan de eisen van nieuwbouw.

Vervangen of vernieuwen van een bestaande isolatielaag

Gaat u een aanpassing maken in een bestaande (in het verleden al gebouwde) isolatielaag en valt het gebouw niet onder de definitie (ingrijpende) renovatie? Volg dan onderstaande stappen op.

Als de huidige isolatie wordt vervangen of vernieuwen dan gelden er twee regels:

  1. De RC waardes mogen nooit lager zijn dan de isolatiewaarde conform het rechtens verkregen niveau*. 
  2. Onafhankelijk van de RC waarde conform het rechtens verkregen niveau*, mogen de isolatie waarde niet lager zijn dan:
    1. Vloer RC 2,6
    2. Gevel RC 1,4
    3. Dak RC 2,1

* Rechtens verkregen niveau: Dit betekent dat de isolatiewaardes nooit lager mogen zijn dan de destijds geldende isolatiewaarden van de bouw van dit pand. Je kunt dit checken a.d.h.v het bouwjaar en onze historische RC waardes.

Voorbeeld 1

U gaat de isolatie vervangen voor een woning uit 2019. De RC waardes waren toen vloer 3,5, gevel 4,5 en dak 6,0. Deze RC waardes zijn de waardes die gelden conform het rechtens verkregen niveau van dit gebouw. De waardes zijn hoger dan regel twee, hierdoor geldt regel twee niet en moet er worden voldaan aan de RC waardes conform het rechtens verkregen niveau. In deze situatie is dat 3,5 4,5 en 6,0.

Voorbeeld 2

U gaat de isolatie vervangen voor een woning uit 1985. De RC waardes uit het rechtens verkregen niveau zijn vloer 1,3, gevel 1,3 en dak 1,3. De waardes van regel twee zijn hoger. Hierdoor is regel twee van toepassing. De vervangen isolatie dient dan minimaal vloer 2,6, gevel 1,4 en dak 2,1 te zijn.

Wat als er geen aanpassing is aan de isolatie, maar enkel een functie wijziging?

Als de uitwendige scheidingsconstructies (vloeren, gevels en daken) niet worden aangepast en er enkel sprake is van een functieverandering of een andere indeling van de plattegronden, dan hoef je niets te doen m.b.t. de RC waardes.

De eisen van de isolatiewaardes gaan alleen van kracht als er een bestaande isolatie wordt vervangen of vernieuwd. Zoals hierboven uitgelegd zijn de eisen afhankelijk van de definitie (ingrijpende) renovatie en het rechtens verkregen niveau.

Bestaande bouw RC waardes  (van 1965  tot 2021)

In tabel 1.2 vind u een historische overzicht van alle isolatiewaardes tussen 1965 tot heden voor alle bouwwerken, met uitzondering van woonwagens en drijvende bouwwerken. Tabel 1.3 bevat een historische overzicht van de RC waarde van woonwagens en tabel 1.4 van drijvende bouwwerken.

Tabel 1.2: Historische overzicht isolatiewaardes 

ScheidingsconstructieBouwjaarklasseRc [m2·K/W]
Vloer boven kruipruimte of direct op
ondergrond; onder maaiveld gelegen
uitwendige scheidingsconstructies die
de verwarmde binnenruimte scheiden
van de grond of een AOR		Van 1965 tot 19750,17
Van 1975 tot 19830,52
Van 1983 tot 19921,30
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20213,50
Vanaf 20213,70
GevelsVan 1965 tot 19750,43
Van 1975 tot 19881,30
Van 1988 tot 19922,00
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20153,50
Van 2015 tot 20214,50
Vanaf 20214,70
Daken en vloeren grenzend aan
buitenlucht		Van 1965 tot 19750,86
Van 1975 tot 19881,30
Van 1988 tot 19922,00
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20153,50
Van 2015 tot 20216,00
Vanaf 20216,30

Tabel 1.3 historische overzicht RC waardes woonwagens

ScheidingsconstructieBouwjaarklasseRc [m2·K/W]
VloerenVan 1965 tot 19830,17
Van 1983 tot 19921,30
Van 1992 tot 20142,00
Van 2014 tot 20212,50
Vanaf 20212,60
GevelsVan 1965 tot 19830,19
Van 1983 tot 19921,30
Van 1992 tot 20142,00
Van 2014 tot 20212,50
Vanaf 20212,60
DakenVan 1965 tot 19830,22
Van 1983 tot 19921,30
Van 1992 tot 20142,00
Van 2014 tot 20212,50
Vanaf 20212,60

Tabel 1.4 historische overzicht isolatiewaarde drijvende bouwwerken 

ScheidingsconstructieBouwjaarklasseRc [m2·K/W]
Vloeren en gevels (grenzend aan water)Van 1965 tot 19920,17
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20183,50
Van 2018 tot 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie3,50
Overig (voor 2018)2,50
Vanaf 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie3,70
Overig (voor 2018)2,60
Gevels niet grenzend aan water
Van 1965 tot 19830,43
Van 1983 tot 19881,30
Van 1988 tot 19922,00
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20153,50
Van 2015 tot 20184,50
Van 2018 tot 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie4,50
Overig (voor 2018)3,50
Vanaf 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie4,70
Overig (voor 2018)3,70
DakenVan 1965 tot 19830,35
Van 1983 tot 19881,30
Van 1988 tot 19922,00
Van 1992 tot 20142,50
Van 2014 tot 20153,50
Van 2015 tot 20186,00
Van 2018 tot 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie6,00
Overig (voor 2018)4,50
Vanaf 2021Op een na 1 jan. 2018 in gebruik genomen ligplaatslocatie6,30
Overig (voor 2018)4,70

Gerelateerde Artikelen

Delen via social media